بررسی آلودگی موی سگ ها و خاک و چمن پارک های کرمانشاه به تخم توکسوکارا

آسکاریس¬ها از نماتود¬های شایع در حیوانات مختلف می¬باشند که دو گونه توکسوکارا کنیس و توکسوکارا کتی به وفور در سگ¬ها و گربه¬ها یافت می¬شود. اگرچه این انگل¬¬ها در میزبانان اصلی خود ممکن است عوارض جدی ایجاد نکنند و لیکن مرحله لاروی آن¬¬ها، به ویژه در توکسوکارا کانیس، می¬تواند منجر به بروز سندرم¬های خطرناک در انسان و به خصوص در کودکان شود که سندرم مهاجرت لارو احشایی و سندرم مهاجرت لارو چشمی از آن جمله است. انتقال عفونت¬ها به انسان عمدتاً از طریق تماس مستقیم با سگ و گربه یا تماس با منابع آلوده نظیر خاک و چمن پارک¬های محل رفت و آمد سگ¬ و گربه¬ها و یا سبزیجات آلوده صورت می¬پذیرد. هدف از مطالعه حاضر بررسی آلودگی پوشش خارجی سگ¬های مختلف (خانگی، گله، نگهبان و ولگرد) و همچنین خاک و چمن پارک¬های مختلف شهر کرمانشاه به تخم توکسوکارا به عنوان یک خطر جهت انتقال به انسان می¬باشد. مطالعه حاضر به صورت توصیفی و به شکل بررسی مقطعی بر¬روی 201 قلاده سگ¬ خانگی، نگهبان، گله و ولگرد شهر کرمانشاه به منظور بررسی آلودگی پوشش خارجی با استفاده از روش شست¬و-شوی مو و همچنین استفاده از روش گراهام برای تشخیص آلودگی به تخم گونه¬های توکسوکارا انجام گردید. همچنین شیوع تخم¬گونه¬های توکسوکارا در نمونه¬های خاک و چمن پارک¬های مهم شهر کرمانشاه بررسی شد. نتایج نشان داد که از مجموع سگ¬های مورد بررسی %27/44 به روش گراهام و %81/36 به روش شستشوی مو آلوده به تخم¬های توکسوکارا بودند. در هر دو روش بررسی توله¬های زیر شش ماه به شکل معنی¬داری نسبت به سگ¬های بالای شش ماه آلودگی بیشتری نشان دادن (05/0p≤) و لیکن تفاوت آلودگی بین جنس نر و ماده معنی دار نبود. همچنین میزان آلودگی در سگ¬های خانگی به شکل معنی¬داری کمتر از سگ¬های گله، نگهبان و ولگرد بود (05/0p≤). اگرچه بین روش شست¬و¬شوی مو و روش گراهام از نظر میزان آلودگی تفاوت معنی¬داری وجود نداشت و لیکن در سگ¬های با موی کوتاه میزان آلودگی در روش گراهام به شکل معنی¬دار بیش از روش شستشوی مو ثبت گردید (05/0p≤). همچنین از مجموع 16 پارک بررسی شده 15 پارک از نظر نمونه خاک (%7/93) و 13 پارک از نظر نمونه¬های چمن (%2/81) آلوده به تخم گونه¬های توکسوکارا بودند. همچنین شیوع آلودگی با تخم گونه¬های توکسوکارا در نمونه¬های خاک %8/70 و در نمونه¬های چمن %8/30 بود. با توجه به مطالعه حاضر آلودگی سگ¬ها و همچنین پارک¬های شهر کرمانشاه با تخم گونه¬های توکسوکارا بالاست که این امر سبب افزایش احتمال ابتلا به عفونت¬های توکسوکاریایی در انسان می¬شود. در نتیجه برای کاهش خطر آلودگی انسان احتیاج به برنامه¬های پیشگیرانه مانند ممانعت از آلودگی محیط به خصوص مکان¬های عمومی مانند پارک¬ها با مدفوع سگ¬ها، درمان¬ مرتب سگ¬های خانگی، نگهبان و گله با دارو¬های ضد¬کرم و همچنین کاهش جمعیت سگ¬ها و گربه¬های ولگرد، کنترل تولید¬مثل در سگ¬های ولگرد و صاحب¬دار با عقیم¬سازی آن¬ها، آموزش صاحبان سگ و گربه و ارتقاء سطح آگاهی آن¬ها در مورد راه¬های انتقال عفونت و همچنین رعایت بهداشت مناسب و همچنین پختن مناسب مواد غذایی که می¬تواند از مصرف تصادفی تخم توکسوکارا جلوگیری کند توصیه می¬شود.